خودروهای گران، جان‌ها را مُفت می‌گیرند!

به گزارش مجله خبری نگار، پیش از این نیز انتشار فیلمی از فرو رفتن بدنه خودرو شاهین بر اثر بارش تگرگ و یا شکستن ناگهانی اکسل عقب و واژگونی یک ایکس ۵۵ پرو مدیران خودرو در جاده قم-کاشان با واکنش‌های زیادی از سوی مردم همراه شده و بار دیگر بحث بی‌کیفیتی خودرو‌های داخلی و یا مونتاژی را بر سر زبان‌ها انداخته بود.

موضوع ایمنی خودرو‌های تولید داخل سال‌هاست مورد توجه افکار عمومی کشورمان قرار گرفته؛ اما هیچ‌گاه شاهد اقدامی مؤثر در این زمینه نبوده‌ایم.

بر اساس اعلام پلیس و مراجع رسمی، نیمی از مرگ بیش از ۲۰هزار ایرانی در تصادفات جاده‌ای کشور به‌صورت مستقیم به‌دلیل ایمن نبودن خودرو‌های تولید داخل است.

پیش از این سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهنمایی رانندگی فراجا با تأکید بر ضرروت ورود ویژه پلیس به مسئله «ایمنی خودرو به‌ویژه استحکام بدنه خودرو» به‌صراحت اعلام کرده بود: «متأسفانه هنوز استحکام بدنه خودرو جزو استاندارد‌های اجباری خودرو‌های تولید داخل کشورمان نیست! هرچند کمربند ایمنی، کیسه هوا و نوع ترمز هم از استاندارد‌های هشتادوپنج‌گانه خودرو به حساب می‌آید، اما موارد مهم‌تری مانند استحکام بدنه خودرو در این استاندارد‌ها دیده نشده است».

رئیس سازمان ملی استاندارد نیز در مرداد سال گذشته به خودروسازان هشدار داده بود: «اگر بدنه خودرو‌های تولیدی با استاندارد‌ها سازگار نباشد، با سازندگانش براساس قانون برخورد می‌کنیم».

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور هم ششم شهریور امسال در مراسم تکریم عباس علی‌آبادی، وزیر سابق صمت و معارفه سید محمد اتابک، وزیرجدید صمت، با انتقاد از وضعیت خودروسازی گفت: خودروسازان بار‌ها وعده دادند کیفیت خودرو‌ها اصلاح خواهد شد، اما واقعیت این است بهبودی اتفاق نیفتاده است.

چرا بهبودی اتفاق نیفتاده است؟

رئیس سابق دانشگاه اصفهان در پاسخ به اینکه چرا تاکنون در خصوص بهبود کیفیت خودرو‌های داخلی اتفاق خاصی نیفتاده، به ما می‌گوید: امروز به دلیل انحصار در بازار، مقوله کیفیت اهمیت چندانی ندارد و در عوض، موفقیت تولیدکننده در تیراژ تولید است؛ این در حالی است که رعایت استاندارد‌های بالاتر و کیفیت به عنوان یک مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان است و امروز حجم بزرگی از تقاضا پشت تولیدات خودروسازان ما قرار گرفته و شاهدیم مشتری حق انتخاب خاصی ندارد. 

محمد حسین رامشت با تأکید بر اینکه میزان تولید ما با درخواست‌ها مطابقت ندارد، اضافه می‌کند: پرسش این است برای حل این مسئله چه باید کرد، برخی پاسخ می‌دهند می‌توان خودرو وارد کرد، اما این اجازه داده نمی‌شود. وقتی این اجازه داده نمی‌شود یعنی تولیدکننده‌ای داریم که چندین برابر ظرفیت تولید خود، درخواست دارد؛ بنابراین بازار فوق‌العاده‌ای دارد که باید این بازار را نگه دارد و نگه داشتن به این است که انحصار داشته باشد و به هر قیمتی نگذارد این بازار از دست برود.

این کارشناس محیط زیست با تأکید بر اینکه اقتصاد ما باوجود برخی نظرات حتی از اقتصاد آمریکا هم آزادتر است، می‌افزاید: زمانی‌که مردم در صف خرید خودرو و ده‌ها نفر در نوبت دریافت این کالا هستند، ارتقای کیفیت برای خودروساز اهمیتی نخواهد داشت؛ وقتی به ما القا می‌شود مصرف انبوه داشته باشیم، یعنی اینکه باید تولید انبوه داشت و تولید انبوه بسیاری از مسائل دیگر را به وجود می‌آورد.

وی ادامه می‌دهد: اگر بتوانیم دست بانک‌ها را از قضیه تولید خودرو کوتاه کنیم شاید گوشه‌ای از مشکلات کیفیت خودرو حل شود. ابزار بسیاری از مشکلات ما در بحث کیفیت خودرو بانک‌ها هستند؛ بانک‌ها برای دادن کمک‌هزینه ازدواج و یا مسکن زیر بار نمی‌روند، ولی در همین فراخوان اخیر ایران‌خودرو، برای خرید و ثبت‌نام در این قرعه‌کشی به‌راحتی وام می‌دادند.

مسئولان برنامه‌ای برای ارتقای کیفیت و استاندارد خودرو ندارند

رئیس سابق دانشگاه اصفهان با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد مسئولان برنامه‌ای برای ارتقای کیفیت و استاندارد اجباری خودرو ندارند، می‌گوید: با نگاهی به گذشته می‌بینیم حتی پیش از انقلاب هم مشکل کیفیت و تولید خودرو داشتیم؛ سال‌ها پیش، قبل از اینکه همه چیز در بستر فضای مجازی باشد هم فراخوان ایران خودرو برای فروش ۶۰هزار خودرو، مردم را به پشت در‌های کارخانه ایران خودرو کشاند و مردم شب را پشت در این شرکت به صبح رساندند تا بتوانند برای خرید خودرو نام‌نویسی کنند.

رامشت با تأکید بر اینکه آن‌موقع سیاست‌های بین‌المللی اجرا می‌شد و الان هم همین قضیه درحال تکرار است، ادامه می‌دهد: در کشور‌های دیگر، خودرو‌های باکیفیت و استاندارد را با هزار ترفند با دادن وام‌های بدون بهره و اقساط طولانی و تحویل فوری به مشتری می‌فروشند، اما اینجا خودروسازان و بانک‌ها میلیارد‌ها تومان پول از مردم می‌گیرند تا یک سال بعد به آنها خودرو تحویل دهند.

رئیس سابق دانشگاه اصفهان اظهار می‌کند: یکی از مهم‌ترین دلایل کیفیت پایین خودرو‌های داخلی انحصار و مافیا در صنعت خودرو است، به‌طوری‌که نه به فکر سلامت و صرفه‌جویی که تنها به فکر پُر کردن جیب‌های خودشان هستند. تصویر این موضوع را می‌توان به‌طور واضح در واردات خودرو نیز دید که عده‌ای به بهانه ضربه وارد شدن به تولید داخل و خودروساز‌های داخلی، مانع واردات خودرو به کشور می‌شوند.

رامشت به مصرف بالای خودرو‌های حتی صفر کیلومتر تولید داخل اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در حال‌حاضر مصرف روزانه بنزین در کشور بیش از ۱۰۰میلیون لیتر و مصرف هر خودرو داخلی به صورت متوسط ۹ تا ۱۰ لیتر در ۱۰۰کیلومتر است، در حالی‌که این عدد در دنیا برای هر خودرو کمتر از چهار لیتر است و در ۲۰سال آینده مصرف بنزین خودرو‌های تولید شده در دنیا کمتر خواهد بود. اگر مصرف سوخت خودرو‌های داخلی با خودرو‌های دنیا برابر شود، میلیارد‌ها تومان صرفه‌جویی شده و آلودگی کاهش می‌یابد.

تا مشتری خودرو‌های بی‌کیفیت هست از کیفیت خبری نیست

مدیر سابق نوسازی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران هم در این خصوص با اشاره به اینکه تا زمانی که برای محصولات بی‌کیفیت مشتری هست و مردم می‌خرند، نمی‌توان توقع چندانی برای افزایش کیفیت خودرو‌های تولید داخل داشت، می‌گوید: وقتی ایران‌خودرو فروش می‌گذارد و تولید یک سال و حتی دو سال بعد خود را می‌فروشد، چه انتظاری برای پیشرفت می‌توانیم داشته باشیم.

امین رهبر با این حال معتقد است کیفیت خودرو در سال‌های اخیر تغییر کرده و نمی‌شود گفت هیچ تغییری نداشته است.

وی ادامه می‌دهد: به هر حال خودروسازی ما مبتنی بر استاندارد در حال تولید است و نمی‌شود گفت خودروساز ما تغییر نداشته، حتی استاندارد‌های هشتادوپنج‌گانه‌ای که برای خودروساز‌ها الزام شده رعایت می‌شود، اما در مقایسه با خودرو‌های خارجی خودرو‌های ما پیشرفت کمتری کرده است، وگرنه کیفیت خودرو‌های تولید جدید در مقایسه با خودرو‌های یک دهه پیش قطعاً تغییراتی داشته است، اما در مقایسه با خودرو‌های خارجی این تغییرات در حدی نبوده که بگوییم تغییرات چشمگیری داشته است.

رهبر می‌افزاید: متولی کیفیت خودرو، سازمان استاندارد است و آنها تأییدیه را صادر می‌کنند، هرچند خودروساز ما منطبق بر استاندارد در حال تولید است، اما باید استانداردمان را ارتقا دهیم.

مدیر سابق نوسازی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران با تأکید براینکه اگر تولید مطابق بر استاندارد‌های تعریف شده نباشد، سازمان استاندارد می‌تواند شماره‌گذاری را متوقف کند، می‌گوید: مهم‌ترین بحث، کنترل پس از استاندارد است؛ متولیان باید نظارت داشته باشند که استاندارد‌ها رعایت شود.

تا زمانی که مردم تقاضای خودرو بهتر و باکیفیت‌تری را نداشته باشند و صف خرید خودرو همچنان ادامه داشته باشد، همین محصول بی‌کیفیت تولید و فروخته می‌شود. مردم باید سطح توقع خود را از خودرو بالا ببرند تا شاهد رشد کیفیت محصولات تولیدی باشیم؛ به‌طور مثال اگر اجازه واردات خودرو داده شده و خودرو‌های باکیفیت وارد کشور شود سطح توقع مردم هم افزایش خواهد یافت و خودروساز مجبور به تولید خودرو باکیفیت می‌شود. 

وی ادامه می‌دهد: ما قوانین ارتقای کیفی خودرو را داریم، رعایت قوانین هم متولی دارد که این متولی باید کنترل‌های خود را انجام دهد. اگر این کنترل‌ها به‌طور درست انجام شود مشکلی برای حل مسئله کیفیت خودرو نخواهیم داشت؛ همان دستگاهی که استاندارد‌های هشتادوپنج‌گانه را تصویب کرده می‌تواند سطح کیفی را افزایش دهد؛ وقتی روی حداقل کیفیت استاندارد صادر می‌شود چه توقعی برای تولید خودرو باکیفیت می‌توان داشت.

منبع: قدس